Facebook Twitter Instagram
    Trending
    • Ulusalcılar kimlerdir ve “Yetmez ama evet”çilere karşı nasıl mücadele ederler?
    • #HEPİMİZGÖÇMENİZ Twitter’da
    • Bizans’ın Son Günleri
    • Haçlıların Bizans’a Çektirdikleri
    • Sebastiao Salgado: “Gözler çok şey anlatır”
    • Beyazlar Cazı Öldürmeye Çalıştı Müzik Kazandı
    • Käthe Kollwitz Kadınlar, anneler ve mücadele
    • Susamam
    Twitter Facebook
    Altüst Dergisi
    • Ana Sayfa
    • Satış Noktaları
      • İstanbul Satış Noktaları
      • Ankara Satış Noktaları
      • İzmir Satış Noktaları
      • Diğer İllerdeki Satış Noktaları
    • Abonelik
    • Yazı ve Danışma Kurulu
    • İletişim
    Altüst Dergisi
    Buradasınız:»Devrim tarihi»1936 İspanya: Dünya devriminin son umudu
    Devrim tarihi

    1936 İspanya: Dünya devriminin son umudu

    26 Ağustos 2011Updated:09 Mayıs 20145 Mins Read
    Facebook Twitter Pinterest LinkedIn Tumblr Email

    Şubat: İspanya Sosyalist Partisi ve İspanya Komünist Partisi’nin oluşturduğu Halk Cephesi iktidara geldi. Temmuz: General Franco liderliğindeki ordu devrimi ezmek için ayaklanma başlattı. Kitesel sendikalar UGT ve CGT genel grev çağrısı yaparken, işçiler kendi özyönetim organları yaratmaya başlamıştı. İşçiler ve yoksul köylüler faşizmi yenmek ve işçi iktidarını kurmak isterken Halk Cephesi hükümetinin derdi İspanya’da sosyalist devrimi engellemekti. 

    SSCB, Batı emperyalizmiyle “barış içinde bir arada yaşamayı” savunuyor, askerî ve malî olarak desteklediği İspanya Komünist Partisi devrime önderlik etmek içinde değil, devrimi engellemek için çalışıyordu.

    Dünya devrimi için son umut

    İspanya’da Prima de Rivera liderliğindeki on yıllık diktatörlük dünya krizinin etkilerine dayanamayarak yıkılmış ve 1931 yılında yapılan belediye seçimleri sol partilerin ve cumhuriyetçilerin zaferiyle sonuçlanmıştı. Bu seçimlerin sonucunda önce Barcelona, sonra Madrid’de cumhuriyet ilan edildi. Ülke 1933’e kadar İspanya Sosyalist Partisi (PSOE) lideri Fransisco Largo Caballero ve liberal burjuvazinin lideri Manuel Azana önderliğinde bir burjuva hükümeti tarafından yönetildi.

    Bu hükümet çokça reform vaat etmesine rağmen, küçük reformlar yapan bir hükümetti. Ancak küçük reformlar dahi üst sınıfların bu hükümete düşman kesilmesi için yeterliydi. Sınıf çelişkileri keskinleşmeye başlamıştı. Cumhuriyetçi burjuvazinin bir kanadı, yeni bir parti olan İspanya Özerk Sağ Konfederasyonu (CEDA) ile ittifak kurdu. Bu parti büyük toprak sahipleri, sermaye sahipleri, monarşistler, önde gelen ordu mensupları ve Katolik Kilisesi’ne yaslanıyordu. Mussolini ve Hitler’den açıkça etkilenen CEDA 1933 seçimlerini kazandı. Bu zafer reformist PSOE ve ona bağlı UGT sendikası liderleri tarafından bile ciddi bir tehdit olarak algılanmış ve bu sağcı ittifaka karşı durmak için daha küçük işçi sınıfı örgütleriyle birleşerek İşçi İttifakı kurulmuştu.  Ekim 1934’te bir komün ilanı ile sonuçlanan bir madenciler grevi gerçekleşse de, işçiler arasında en güçlü örgüt olan anarko-sendikalist CGT’nin genel bir harekete katılmayı reddetmesi üzerine bu hareket kolaylıkla bastırılmıştı.

    CEDA’nın iktidarı işçi sınıfı açısından karanlık bir dönemdi. Solcular, 1934-36 arası bu dönemi ‘iki kara yıl’ olarak adlandırıyordu. Hükümet, General Franco önderliğindeki ordu ile işçilere kan kusturuyordu. Caballero dâhil olmak üzere tüm solcu liderler tutuklanıyordu.  CEDA, kendisine bağlı faşist birlikler olan Falanjist örgütlenmesini kurmuştu. Falanjistlerin estirdiği terörün rakamları şöyleydi: sadece dört aylık bir süreçte 269 kişiyi öldürmüş; 1287 kişi sokak çatışmalarında yaralanmış, 381 bina zarar görmüş, 43 gazete ofisi saldırıya uğramış, 146 bombalı saldırı olmuştu.

    Bu dönemde küçük olan stalinist Komünist Partisi (PCE), Halk Cephesi politikalarını savunuyordu. Halk Cephesi politikası işçi sınıfı örgütlerinin cumhuriyetçi burjuvazi ile ittifak kurması anlamına geliyordu. PCE şöyle söylüyordu: “Tek amacımız cumhuriyet ve mülkiyeti korumak”.

    Halk Cephesi

    PSOE ve PCE’den oluşan Halk Cephesi 1936 Şubat’ında iktidara geldi. Temmuz ayında General Franco önderliğinde cumhuriyete karşı askerî bir ayaklanma başladı. Cumhuriyetçi hükümet bunun bir darbe olduğunu reddediyordu, hatta bu yönde bir açıklama bile yayınladı. Halk Cephesi politikacılarının korkaklığı Franco’nun işini kolaylaştırıyordu. Ancak darbeye işçi sınıfı grevle cevap verdi. UGT ve CGT genel grev çağrısı yaptı. Grev salt işyerleriyle sınırlı kalmadı, genel bir ayaklanmaya dönüştü. İşçiler pek çok yerde kışlaları ele geçirmeye, askerleri silahsızlandırarak silahlara el koymaya başladı. İşçiler kendilerini silahlandırmayı reddeden Halk Cephesi sözcülerine kulak asmadıklarında neredeyse her yerde başarılı oluyorlardı.

    İşçilerin tepkisini hiç hesaba katmayan faşist darbeciler, İspanya’nın yarısından fazlasında kontrolü ele geçiremiyorlardı. İşçiler antifaşist direniş komiteleri kurmuşlardı ve direniyorlardı, ancak darbecilerin kolaylıkla teslim olmaya niyeti yoktu. Üç yıl sürecek olan İspanya İç Savaşı başlamıştı.

    Doğrudan demokrasi

    İşçiler fabrikaları kolektifleştiriyor, köylüler işçilerin onları koruyacağı güveniyle toprakları paylaştırıyorlardı: İkili iktidar durumu ortaya çıkmıştı. İşçi komiteleri merkezî bir komite ile bağlanarak, faşistlere karşı savaşabilirdi. Düşman da, burjuva hükümet de son derece merkezî örgütlenmişti. Kazanmanın tek yolu, Rusya’daki gibi Tüm Sovyetler Komitesi oluşturarak savaşı merkezîleştirmekti, ancak hareket içinde büyük bir güç olan anarko-sendikalistler her türlü merkezî örgütlenmeye karşıydı.

    Merkezîleşememe sorunu faşistlerin hızla pek çok bölgeyi ele geçirmelerine yol açtı. İşçiler kahramanca direnmelerine rağmen Madrid ve Katalonya dışında neredeyse tüm direnişler başarısızlıkla sonuçlanıyordu.

    Halk Cephesi, işçilerin kendi organlarını kurmasından rahatsızdı. SSCB, sadece PCE’ye silah yolluyordu. PCE, Halk Cephesi içinde büyümeye başladı. Katalonya’da büyüyen işçi denetimine karşı nihayet Halk Cephesi harekete geçti. PCE, PSOE ve burjuvaların içinde yer aldığı hükümet komitelerin feshedilmesini emretti. Devrimci marksist bir örgüt olan POUM ve anarkosendikalist CNT bu karar hakkında pek yorum yapmadı. Bir süre karara direndiler, ancak 1937 yılına gelindiğinde Katalonya dışında her yerde devrimci işçi hareketi ezilmişti.

    Mayıs 1937, son direniş ve karşı devrimin sonuçlandığı tarih oldu. Barcelona’da CNT’nin kontrolünde olan ve hükümetle devrimci işçi hareketi arasındaki iletişimi yönlendiren telefon santraline, PCE üyesi Katalan polis şefi Rodriguez Salas tarafından saldırı emri verildi. Santraldeki işçiler saldırıya mitralyözlerle yanıt verdi. Genel grev başladı. CNT ve POUM’lu militanlar ile PCE ve Katalan milliyetçilerinden oluşan Halk Cephesi birlikleri arasında sert çatışmalar yaşandı, 300 kişi öldü. Ancak hükümetle işbirliği yapma eğilimindeki CNT bir süre sonra silah bırakma çağrısı yaptı, POUM da bu çağrıya uydu. İktidarı alabilecekken, geri çekildiler. Bunun ardından karşı devrim tüm devrimci işçilere ve liderlerine dönük bir terör dalgası başlattı. Silahlı hükümet birlikleri 8 Mayıs’ta kontrolü ele geçirdi.

    Halk Cephesi’nin bu politikaları sonucu faşistler kısa bir süre sonra işçi hareketini ezerek, iktidarı ele geçirmeyi başardı. Umut, bizzat stalinistler tarafından boğazlanmıştı, işçilerle birlikte…

    Share. Facebook Twitter Pinterest LinkedIn Tumblr Email

    Related Posts

    Hayvanların Diktatörlüğü

    Paris Komünü Ve Louise Michel

    Devrim Ezilenlerin Festivalidir – Özdeş Özbay

    Comments are closed.

    Ara…
    İnternetten Satın Al!
    • N11
    • KitapYurdu
    • Idefix
    • D&R
    • GittiGidiyor
    • Pandora
    • Kabalcı
    • Sözcü Kitabevi
    • İlkNokta
    • Eganba
    • KitapCadde
    • PuntoKitap
    • Simurg
    • Nobel Kitap
    • Sol dergi ve gazete arşivi - SolYayin.com
    Eski Sayılar
    AltÜst Dergisi Eski Sayılar
    Etiketler
    Altüst altüst dergisi içerik altüst içindekiler Anayasa Arap devrimleri Araplar Ayrımcılık Azınlıklar Barış Cinsiyetçilik Demokrasi Devlet Devrimler Din Edebiyat Ekonomi Ekonomik kriz Emperyalizm Ergenekon Ermeni sorunu Ermeni Soykırımı Irkçılık Kadın hareketi Kapitalizm Kemalizm Kitap Kriz Kültür ve sanat Kürt hareketi Lenin Marksizm Meltem Oral Milliyetçilik Modernite Roni Margulies Savaş Sosyalizm tartışmaları Soykırım Suriye Devrimi Tarih Toplumsal sorunlar TÜRKİYE SİYASETİNDEN SAHNELER Özgürlük mücadelesi İktidar İslam
    © 2023 - Altüst
    • Künye
    • İletişim

    Type above and press Enter to search. Press Esc to cancel.

    Tercihlerinizi ve tekrar ziyaretlerinizi hatırlayarak size en alakalı deneyimi sunmak için web sitemizde çerezler kullanıyoruz. "Kabul Et" seçeneğine tıklayarak, TÜM çerezlerin kullanımına izin vermiş olursunuz.
    AyarlarKABUL ET
    Manage consent

    Privacy Overview

    This website uses cookies to improve your experience while you navigate through the website. Out of these, the cookies that are categorized as necessary are stored on your browser as they are essential for the working of basic functionalities of the website. We also use third-party cookies that help us analyze and understand how you use this website. These cookies will be stored in your browser only with your consent. You also have the option to opt-out of these cookies. But opting out of some of these cookies may affect your browsing experience.
    Necessary
    Always Enabled
    Necessary cookies are absolutely essential for the website to function properly. This category only includes cookies that ensures basic functionalities and security features of the website. These cookies do not store any personal information.
    Non-necessary
    Any cookies that may not be particularly necessary for the website to function and is used specifically to collect user personal data via analytics, ads, other embedded contents are termed as non-necessary cookies. It is mandatory to procure user consent prior to running these cookies on your website.
    SAVE & ACCEPT